"Buszujący w zbożu" J. D. Salinger

Wydawnictwo: Iskry
Język oryginału: angielski
Tłumaczenie: Maria Skibniewska
Rok wydania: 1988
Ilość stron: 192

W ramach Tygodnia Zakazanych Książek, który trwał od 30 września do 6 października 2012 przeczytałam zaledwie jedną książkę: „Buszującego w zbożu” Jerome Davida Salingera. To było moje pierwsze spotkanie z tą książką, chociaż wcześniej oczywiście wiele o niej słyszałam – nie jestem tylko w stanie stwierdzić jakie to były opinie. Od dawna nie miałam także w rękach tak zaczytanego egzemplarza, z pewnością wpływ na jego wygląda ma rok wydania, który jest także moim rokiem urodzenia. Nieskromnie przyznam, że trzymam się lepiej. Książka należy do słynnej listy 100 książek stworzonej przez BBC, dlatego chyba wypada ją znać.

Szesnastoletni Holden Caulfield kolejny raz zostaje wyrzucony ze szkoły. Nie może poradzić sobie z obowiązkami, zakłamanymi ludźmi, głupotą i podłością innych. Na kilka dni przed świątecznymi feriami ucieka z college`u i wyrusza do Nowego Jorku w poszukiwaniu lepszego życia, a może chociaż chwili oddechu i wrażeń. „Buszuje” przez kilka dni w mieście, które zna od dziecka, odkrywając je jakby na nowo, jak na tak młodego chłopaka, wrażeń będzie miał aż nadto.

W 1951 roku, gdy powieść została wydana w Stanach Zjednoczonych wzbudziła bardzo dużo kontrowersji, można nawet powiedzieć, że wybuchł skandal. Bohater – młody, nieletni chłopak, popala papierosy, rozmawia z kolegami o seksie, pije alkohol w lokalach o niekoniecznie dobrej reputacji, włóczy się sam po mieście i zadaje z prostytutkami. Wtedy, to było niewiarygodnie odważne ze strony autora, pisać o takich rzeczach językiem, który także znacznie odbiegał od przyjętego. Jednak obecnie książka nie wzbudzi już takich emocji, ponieważ jej wartość polegała na odbiorze w czasach, gdy mogła wstrząsnąć czytelnikiem. Teraz jesteśmy świadkami obniżenia wielu granic: młodzież w wieku Holdena często jest już nałogowymi palaczami, zakończyła edukację, wprawia się w wychowywaniu własnych dzieci i z pewnością nie boi się pić alkoholu w miejscach publicznych. Dlatego na nas książka już nie zrobi takiego wrażenia, jak na czytelnikach z lat 50. Niemniej warto zapoznać się z tą pozycją, lecz lepiej nie nastawiać się zbyt mocno na wspaniałe literackie doznania, bo można się zawieść, gdyż po czasie, który upłyną od jej publikacji zmieniły się jej cele i siła wpływu na czytelników. 

„Buszujący w zbożu” – dlaczego taki jest tytuł powieści, dowiecie się pod koniec powieści – to obraz buntu młodego chłopaka, który nie potrafi odnaleźć się w otaczającej go rzeczywistości, czuje się osamotniony wśród innych uczniów i reszty ludzi, których spotyka na swojej drodze. Chce chyba odnaleźć sens życia, jednocześnie nie chcąc dać się zestawić z resztą ludzi w jego wieku. Niestety strasznie przeszkadzał mi jego styl bycia: obrażanie innych, traktowanie jako gorszych od siebie na każdym kroku, z łaską pokazując jednocześnie swój gest wobec innych w postaci pożyczenia swetra, marynarki czy ofiarowania pieniędzy. Denerwowało mnie jego narzekanie i wieczne niezadowolenie. Znając jego tendencje do oszukiwania i niewybrednych żartów bałam się, że na koniec przeczytam zdanie „Wszystko to było tylko moim kolejnym wymysłem. Cieszę się, że Was nabrałem na te kiepskie historie”. 

Powieść Salingera jest o tyle ciekawa, że każdy znajdzie w niej coś dla siebie, coś, co go urzeknie, albo sprawi, że Holden stanie się jednym z najbardziej przez niego znienawidzonych bohaterów. „Buszujący w zbożu” daje także możliwość szerokiej interpretacji lub będzie pretekstem – jak w moim przypadku – do rozmyślań o świecie, młodości, dorosłości. I chociaż dla wielu Holden jest ikoną buntu, dla mnie jest po prostu zagubionym dzieckiem, które nie wie, co chce w życiu robić. Jednak jest to książka, z którą każdy powinien się zapoznać sam.