"Ostatni kucharz chiński" N. Mones

Wydawnictwo: Świat Książki
Język oryginału: angielski
Tłumaczenie: Elżbieta Kowalewska
Rok wydania: 2012
Ilość stron: 304

Są czasem takie książki, które opisem i okładką wołają do ciebie „idealnie trafię w Twój gust”, „przeczytaj mnie”, przez co chcesz od razu je mieć i zacząć się w nich zaczytywać. Te same książki sprawiają, że oczekiwania wobec nich są tak duże, iż boisz się zajrzeć na tą pierwszą stronę, by nie stracić nadziei, jak dziecko nadmuchanego balonika, które wypuszcza z rąk. Ja tak miałam z „Ostatnim kucharzem chińskim”, ponieważ uwielbiam książki z kuchnią w tle, szczególnie azjatycką, do które pałam miłością szczególną. Dlatego kilka razy brałam powieść do ręki, później odkładałam i czytałam inną, aż wreszcie w głowie wykiełkowała myśl, by ugotować własnego kurczaka Gong Bao i przeczytać książkę Nicole Mones. Wrażenia? Było bardzo smacznie.

Maggie McElroy jest autorką felietonów kulinarnych. Po śmierci męża tylko praca sprawia jej trochę radości, powolne przyzwyczajanie się do samotności i braku ukochanego burzy telefon od jego przyjaciela z Pekinu. Do ich firmy wpłynęły papiery o uznanie zmarłego za ojca małej dziewczynki. Przed kobietą jest podróż do Chin, próba uporania się z przeszłością męża i praca nad tekstem o chińskim kucharzu, prawdopodobnie ostatnim trzymającym się pradawnych reguł sztuki kulinarnej tego kraju. Nie będzie przesadą, jeśli napisze, że ta podróż zmienił jej życie i nastawienie do wielu spraw. 

Już dawno nie czytałam tak smakowitej powieści! Autorka w niesamowity sposób przedstawiła tradycyjną kuchnię chińską, jej opisy przygotowywania i smakowania przez bohaterów poszczególnych potraw zrobiły na mnie i moich kubkach smakowych duże wrażenie. W wyobraźni czułam smak tych pysznych żeberek w liściach lotosu, gąbczastego tofu z sosem z trzydziestu krabów czy kaczki. Zachwycił mnie Sam Liang i jego sposób mówienia o jedzeniu, jako czymś najważniejszym. Chciałabym być na miejscu głównej bohaterki i tak jak ona zatracić się w tym obcym kraju, w którym poznała najbardziej przyjazne dusze. „Ostatni kucharz chiński” jest potwierdzeniem tego, że dobre jedzenie to element, który jest bardzo ważny w życiu każdego człowieka. Właściwe podejście do gotowania i żywienia to sposób na wprowadzenie harmonii do naszej codzienności. Bardzo smaczne podejście, trzeba przyznać.

„-Czy kiedykolwiek chciałaś czegoś tak bardzo, że bałaś się sama sobie na to pozwolić?

- Jak miłość – powiedziała szybko i od razu pożałowała. Musiała przełknąć ślinę. – Jak bycie zakochanym.

- Tak – potwierdził z namysłem. – Jak to. – Przełożył żeberka do drugiej miski, umył ręce i na nowo związał włosy na karku. – Jak pragnienie tak wielkie, że nigdy nie wybaczyłabyś sobie, gdyby się nie udało. Więc rezygnujesz. – Umył szalotkę i pokroił ją w zielone krążki. – A potem pewnego dnia budzisz się ze świadomością, że jeśli nie zrobisz tego teraz, wymknie ci się z rąk na zawsze. – Spojrzał w bok na nią. – Znasz to?

- Tak – powiedziała. – Znam.”     /s. 164

Chętnie pochwalę także okładkę powieści – prostą, minimalistyczną, ale doskonale współgrającą z treścią książki. Prawie czuję zapach gotowanych na parze potraw. Do tego piękne tłoczenia z tyłu okładki i wewnątrz niej, które są uzupełnieniem dobrze wydanej książki. Świetnym zabiegiem jest także rozpoczynanie rozdziałów od fragmentów książki dziadka Sama, który najlepiej znał tradycyjną chińską kuchnię i najbardziej odczuł wpływ politycznych zmian w Chinach. 

Zachwyćcie się pięknym językiem, spokojem i pewnością bijącą z umiłowania do jedzenia, historią, która nie jest ani ckliwa, ani dusząca, a po prostu sympatyczna. Pozwólcie Nicole Mones na przedstawienie Chin przez pryzmat jedzenia, polityki, kultury i literatury, ponieważ wszystko to łączy się w nich w sposób niewiarygodny. Spróbujcie uwierzyć, że kiedyś za tradycyjne gotowanie można było stracić nie tylko pracę, ale też wolność i życie i wyobraźcie sobie jakie to musiało być nieprzyjemne.